Köpeklerde Zeka Tipleri

Köpekler zeki hayvanlardır insanlarda olduğu gibi köpekte de zeka tipleri vardır.İnsanlar nasıl bazı konularda deha iken başka bir konuda vasat kalabiliyorsa köpeklerdede farklı nitelikte zeka örneklerini görmekteyiz.

1)Adaptif Zeka
2)İçgüdüsel Zeka
3)Eğitim, İtaat ve Çalışma Zekası

Mesela bir bekçi köpeği koruduğu alanda yaprak kıpırtısına odaklanır sorumluluğundaki tüm alanı kontrol altında tutar ama başka bir bekçi köpeği önünden yemeğini boynundan tasmasını alsanız umursamaz.Burda eğer görev zekası söz konusu ise ikinci köpeğin pek zeki olduğunu söyleyemeyiz.Köpeğin çevreye uyum sağlaması söz konusuysa ”adaptif zeka” dan bahsediyoruz demektir.

Karşılastığı sorunları çözen köpek ileride karşılaştığı benzer sorun içinde aynı deneyimini kullanır ve çözüme daha kısa sürede ulaşır.Köpeğin kolay eğitildiğini söyluyorsak bu köpeğin itaat zekasından kaynaklıdır.Bu konuda köpekten köpege büyük farklar vardır.Burada dikkat etmemiz gereken nokta eğitimin kolay verilmesi veya zor verilmesi tek başına köpeğin zekasında bir belirleyici değildir.Köpeğinizin kolay eğitilmesi için köpeğin dikkatinin kolay dağılmaması,istekli olması,sosyalizasyon döneminin değerlendirilmesi,dengeli beslenme gibi birçok faktör gereklidir.

KÖPEKLER Mİ KURTLAR MI DAHA ZEKİDİR ?

Kurtların köpeklerden daha zeki olduğu iddia edilir,anatomik olarak bakılırsa kurtların beyinleri daha ağırdır.Yapılan araştırmalarda köpeğin evcilleşme sonucu beyin ağırlığı %30 azalmıştır.Buna sebeb ise köpeklerin ve kurtların uyum sağladığı çevre şartlarıdır.Kurtlar doğduğu an itibari ile özgür,tehlike ve macera içersinde zengin bir cevreye sahiptir.Karnını doyurmak için sürekli avlanmak avını yakalamak için taktik geliştiren sürekli tetikte ve uyanık olmak zorundadır.Yani yeteri kadar zeki olmayana yaşama şansı yoktur.Ama köpekler kurtlara göre çevresel uyarımlardan fakir bir ortamda yaşamaktadır.Köpek yemeğini genelde hazır bulur sokak köpekleri bile koku yetenegi ile yemegini çevreden hazır bulabilir.Durum böyle olunca zekalarını zorlayacak  bir ortam kolay kolay oluşmaz.Köpek zekası sahibinin istekleri doğrultusunda gelişir ve gerekli ilgi gösterilirse harika köpekler elde edilebilir.O halde zekayı türlerine göre ela alırsak köpek ve kurdu aynı kategoriye koymamamız gerektiği ortaya çıkar.

GENETİĞİN ZEKA’YA ETKİSİ

Genetiğin zeka üzerine etkisinin köpek ırklarına bakarak gözlenebileceği iddia  edilmiştir.Bazı gözlemciler tarafından çeşitli ırkların zihinsel yetenekleri araştırılmış ve objeler arası ilişki kurmada Basenji itaatte ise Border Collie ırkı köpeklerin en iyi olduğu ileri sürülmüştür.Ancak bugün daha ihtiyatlı bir yaklaşım genetikle zekanın sadece alt ve üst sınırlarının tayin edildiğini savunmaktadır.Gerçekten bugün çevre zenginliğinin zeka gelişimindeki etkisini kimse inkar edemediğine göre genetiğin en önemli etkisi bu olmalıdır.Yani genetikle belirlenen bu sınırlara ulaşılması çevresel uyarımlara bağlıdır.İnsanlarda farklı çevre şartlarına maruz kalan tek yumurta ikizlerinin bile farklı zekaya sahip olması buna iyi bir örnektir.

Kaynak:Prof.Dr  Tamer DODURKA